Kiedy powstała Japonia? Od legend cesarza Jimmu do nowoczesnego państwa
Japonia to jedno z najstarszych państw świata, ale też jedno z najbardziej wyjątkowych — bo jej historia zaczyna się od mitu o bogach, a kończy na nowoczesnym społeczeństwie technologicznym.
Kiedy więc naprawdę powstała Japonia?
Odpowiedź zależy od tego, czy patrzymy na nią przez pryzmat mitologii, historii czy współczesności.
📜 Kiedy powstała Japonia – szybka odpowiedź
Japonia ma trzy symboliczne daty narodzin:
- Mitologiczna Japonia: rok 660 p.n.e. – koronacja legendarnego cesarza Jimmu (według kronik Nihon Shoki).
- Historyczna Japonia: ok. III–IV wiek n.e. – powstanie pierwszego zjednoczonego państwa Yamato.
- Nowoczesna Japonia: 1868 rok – reformy Meiji i powstanie Cesarstwa Japonii w formie współczesnego państwa.
Każda z tych dat opowiada inny etap – od boskich początków po narodziny współczesnego narodu.
🌅 Mitologiczne początki Japonii
Według religii shintō świat i Japonia zostały stworzone przez parę bogów – Izanagi i Izanami.
Bogowie, mieszając morze włócznią, stworzyli pierwszą wyspę – Onogoro, a z niej kolejne: Honsiu, Kiusiu, Sikoku i Hokkaido.
Z ich związku narodziła się bogini słońca Amaterasu, która według mitologii przekazała swoim potomkom władzę nad ziemią.
Od niej ma pochodzić cesarska linia Japonii, co czyni ją – symbolicznie – „dzieckiem bogów.”
W japońskiej kulturze mit nie jest bajką — to duchowy fundament tożsamości.
Cesarz nie jest „bogiem”, ale żywym ogniwem łączącym naród z jego mitycznym początkiem.
👑 Pierwszy cesarz – Jimmu Tennō (660 p.n.e.)
Według najstarszych japońskich kronik, Kojiki i Nihon Shoki, pierwszym cesarzem Japonii był Jimmu Tennō – potomek bogini Amaterasu.
Zjednoczył on wyspy i założył pierwszą dynastię cesarską w roku 660 p.n.e.
To właśnie ta data uznawana jest oficjalnie za dzień narodzin Japonii i obchodzona jako Dzień Założenia Państwa (Kenkoku Kinen no Hi) – 11 lutego.
Choć historycznie Jimmu to postać legendarna, współcześni cesarze Japonii (w tym Naruhito) uznają go za swojego mitycznego przodka.
Dzięki temu cesarska dynastia Japonii jest najstarszą nieprzerwaną monarchią świata, liczącą ponad 2600 lat.
🏯 Państwo Yamato – pierwsza historyczna Japonia
Pierwsze rzeczywiste państwo na terenie Japonii powstało około III–IV wieku n.e.
Było to królestwo Yamato, z centrum w regionie Nara, które zjednoczyło lokalne klany (uji) pod władzą cesarza.
To właśnie w okresie Yamato:
- powstał cesarski dwór,
- ukształtowała się hierarchia społeczna,
- Japonia nawiązała kontakty dyplomatyczne z Chinami i Koreą,
- zaczęła powstawać kultura państwowa i religijna.
💡 Z doświadczenia historyków:
Yamato nie było jeszcze scentralizowanym imperium, ale to tam narodziła się idea, że cesarz jest pośrednikiem między ludźmi a bogami — koncepcja, która przetrwała do dziś.
🪷 Kultura i religia: shintō spotyka buddyzm
W VI wieku z Korei przybył do Japonii buddyzm, który nie wyparł rodzimego shintō, lecz się z nim połączył.
W efekcie powstała unikalna synteza duchowości – buddyzm dał filozofię, shintō – emocje i tradycję.
W tym czasie rozwinęło się też:
- pismo kanji,
- literatura dworska (Genji monogatari – najstarsza powieść świata),
- architektura sakralna (świątynie w Narze i Kioto).
Epoka Heian (794–1185) uznawana jest za złoty wiek klasycznej kultury japońskiej.
⚔️ Od samurajów do cesarza – droga do nowoczesności
Od XII wieku władzę w Japonii przejęli szoguni – wojskowi dowódcy sprawujący faktyczne rządy w imieniu cesarza.
Przez ponad 700 lat kraj był państwem feudalnym, zdominowanym przez klasę samurajów i klany wojowników.
Dopiero w XIX wieku, po okresie izolacji od świata, Japonia stanęła przed wyzwaniem modernizacji.
🏮 Restauracja Meiji (1868): narodziny nowoczesnej Japonii
W 1868 roku młody cesarz Mutsuhito (Meiji) przeprowadził rewolucję polityczną i społeczną – znaną jako Restauracja Meiji.
To moment, w którym Japonia oficjalnie staje się nowoczesnym państwem narodowym.
Najważniejsze zmiany:
- zniesienie feudalizmu i rządów szogunów,
- budowa centralnej administracji,
- powstanie armii i floty,
- industrializacja i rozwój kolei,
- przyjęcie konstytucji i systemu parlamentarniego.
Meiji to początek Japonii, jaką znamy dziś – nowoczesnej, zjednoczonej i opartej na połączeniu tradycji z postępem.
🕊️ Współczesna Japonia – konstytucja pokoju z 1947 roku
Po klęsce w II wojnie światowej Japonia została zdemilitaryzowana.
Nowa konstytucja z 1947 roku (napisana przy wsparciu USA) wprowadziła demokrację parlamentarną i zakaz prowadzenia wojny (art. 9).
Cesarz Hirohito zachował tytuł głowy państwa, ale w roli symbolu jedności narodu, a nie boskiego władcy.
Dziś Japonia jest państwem demokratycznym, które kontynuuje nieprzerwaną linię cesarską — obecnym cesarzem jest Naruhito, 126. w kolejności od Jimmu Tennō.
🧩 Podsumowanie
Japonia nie ma jednej daty narodzin, ale trzy momenty, które symbolizują jej rozwój:
| Okres | Data | Znaczenie |
| Mitologiczny | 660 p.n.e. | Legendarne założenie Japonii przez cesarza Jimmu. |
| Historyczny | III–IV w. n.e. | Powstanie państwa Yamato – pierwszego zjednoczonego królestwa. |
| Nowoczesny | 1868 r. | Restauracja Meiji i narodziny nowoczesnego Cesarstwa Japonii. |
To historia, która trwa ponad 2600 lat — łącząc legendę, kulturę i politykę w jednym, nieprzerwanym nurcie dziejów.
❓ FAQ
Kiedy powstała Japonia według legendy?
W 660 roku p.n.e., wraz z intronizacją cesarza Jimmu Tennō – potomka bogini słońca Amaterasu.
Kiedy powstało pierwsze państwo japońskie?
Około III–IV wieku n.e., w regionie Yamato (obecne Nara).
Kiedy powstała nowoczesna Japonia?
W 1868 roku, po restauracji cesarza Meiji i modernizacji kraju.
Jak długo istnieje cesarska dynastia Japonii?
Ponad 2600 lat – to najstarsza nieprzerwana dynastia świata.
Kiedy obchodzony jest Dzień Założenia Państwa Japonii?
11 lutego każdego roku – Kenkoku Kinen no Hi.
